പമ്പാമാഹാത്മ്യം

പന്തള രാജാവിന്റെ പൂർവജന്മ രഹസ്യങ്ങൾ പറഞ്ഞു കൊടുത്തതിനു ശേഷം അഗസ്ത്യ മഹർഷി തുടർന്ന് പമ്പാ മാഹാത്മ്യവും, ഭഗവത് പൂജ വിധങ്ങളുമൊക്കെ രാജാവിനോട് അരുളി ചെയ്തു.
ശബരിമലയുടെ താഴ്വാരങ്ങളിലൂടെ ഒഴുകുന്ന പമ്പാനദി രാമായണകാലം മുതൽക്കു തന്നെ പരിപാവനതയുടെ പ്രതീകമായി കരുതപ്പെട്ടിരുന്നു. പാപമുക്തി നല്‍കുന്നതാണ് പമ്പാ സ്നാനം എന്നാണ് വിശ്വാസം. 41 ദിവസത്തെ കഠിന വ്രതാനുഷ്ടാങ്ങൾക്കൊണ്ടു പാകപ്പെടുത്തിയ മനസ്സിനെ, അനിത്യമായ ഭൗതിക വസ്തുക്കൾ ശാശ്വതമല്ല എന്നും, അതിനോട് താദാത്മ്യം പ്രാപിക്കാതെ അവയെ ഉപേക്ഷിക്കുവാൻ നമ്മൾക്ക് സാധിക്കും എന്ന് പമ്പാ സ്നാനം നമ്മെ ഓർമ്മപെടുത്തുന്നു. പ്രകൃതിയെ ബഹുമാനിക്കുയും ആരാധിക്കുകയും ചെയുന്നത് ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തിൽ എന്നും മുഖ്യമായ വിഷയമാണ്. പമ്പാനദിയെ പമ്പാമാതാവ് ആയി ഓരോ അയ്യപ്പഭക്തനും ആദരവോടെ വന്ദിക്കുന്നു.
ഭൂമിയിലുള്ള സകല പുണ്യ തീർത്ഥങ്ങളും ഒന്നാക്കിചേർത്ത് കേരളത്തിൽ സ്ഥാപനം നടത്തുന്നതിന് പരമശിവനിൽ നിന്നും പരശുരാമ മഹർഷി അനുഗ്രഹം നേടി. അങ്ങിനെ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട തീർത്ഥത്തിന് “പമ്പ” എന്ന നാമവും കൽപ്പിച്ചു. “പ” എന്ന ധാതുവിൽ നിന്നും ആണ് “പമ്പ” എന്ന പദത്തിന്റെ ഉത്ഭവം. പാലനവും , പാവനവും പാതനവും “പ” ദ്യോതിപ്പിക്കുന്നു. പമ്പയിൽ മജ്ജനം ചെയ്യുന്ന ഭക്തരെ തത്വബോധം ഉണർത്തി, പാപമുക്തി നൽകി പമ്പ പാലിക്കുന്നു.